شرایط قسم صحیح و کفاره عمل نکردن به قسم

پرسش کاربر در گروه:
آیا قسمی وجود دارد که  بی اثر و باطل باشد؟
اگر قسم بخوریم و نتوانیم انجام دهیم باید چه کنیم؟

پاسخ:
قسم  صحیح   شرایطی دارد، که اگر آن شرایط در قسم لحاظ نگردد قسم باطل است و این شرایط عبارتند از:
۱. فرد قسم خورنده بالغ و عاقل و از روی قصد و اختیار قسم بخورد. پس قسم  بچه و دیوانه و مست و کسی که مجبورش کرده‌اند، درست نیست و همچنین اگر در حال خشم و غصب بدون قصد قسم بخورد.

۲. کاری را که قسم می‌خورد انجام دهد، حرام و مکروه نباشد و کاری را که قسم می‌خورد ترک کند، باید واجب و مستحبّ نباشد و اگر قسم بخورد که کار مباحی را بجا آورد، باید ترک آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد و نیز اگر قسم بخورد که کار مباحی را ترک کند باید انجام آن در  نظر مردم بهتر از ترکش نباشد.

۳. به یکی از اسامی خداوند عالم قسم بخورد که به غیر ذات مقدس او گفته نمی‌شود مانند «خدا» و «الله» و نیز اگر به اسمی قسم بخورد که به غیر خدا هم می‌گویند ولی به قدری به خدا گفته می‌شود که هر وقت کسی آن اسم را بگوید، ذات خداوند در نظر می‌آید، مثل آن که به خالق و رازق قسم بخورد صحیح است.

۴. قسم را به زبان بیاورد و اگر بنویسد یا در قلبش آن را قصد کند صحیح نیست.

۵. عمل کردن به قسم برای او ممکن باشد و اگر موقعی که قسم می‌خورد ممکن باشد و بعد تا آخر وقتی که برای قسم معین کرده ناتوان شود یا برایش مشقت داشته باشد، قسم او از وقتی که  توانایی‌اش را از دست  داده به هم می‌خورد.

و اگر کسی قسم خورد و قسم اش همه این شرایط را داشت واجب است به قسم خود عمل کند و اگر عمل نکرد، باید کفّاره بدهد; یعنى ده فقیر را سیر کند، یا بر آن‌ها لباس بپوشاند، و اگر توانایى بر این‌ها نداشته باشد، باید سه روز روزه بگیرد.

امام خمینی، توضیح المسائل، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج ‏۲، ص ۶۲۳ – ۶۲۴، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ ق.

کانال احکام تخصصی بانوان
t.me/askbanoo