پرسش کاربر در گروه:
سلام. اگر مهر نباشد و هیچ وسیلهای برای سجده کردن نباشد، میتوان روی شصت دست سجده کرد؟
پاسخ:
سلامعلیکم
سجده روی شصت دست درست نیست، بلکه در صورت نبود وسیلهای برای سجده باید کارهای زیر را انجام داد؛
اگر لباس نمازگزار از جنس پنبه یا کتان است، روی آن سجده کند و اگر لباس او از جنس دیگری است طبق نظر اکثریت مراجع بر همان سجده کند و در صورت نبود لباس به پشت دست سجده کند و اگر آنهم ممکن نبود بر نگین انگشتر اگر ماده معدنی مثل عقیق باشد، سجده کند.
نظر مراجع عظام در این مورد
امام خمینی، خامنهای، فاضل لنکرانی، صافی، بهجت: در صورت نبود، چیزی که سجده بر آن صحیح است، باید به لباسش اگر از کتان یا پنبه است سجده کند و اگر از چیز دیگر است بر همان چیز سجده کند و اگر آنهم نیست باید بر پشت دست و چنانچه آنهم ممکن نباشد بر چیز معدنی مانند انگشتر عقیق سجده نماید.
زنجانی، گلپایگانی، اراکی، نوری: ابتدا بر لباسش که از جنس کتان یا پنبه است و درصورتیکه لباسش از جنس کتان یا پنبه نیست بر پشت دست سجده کند.
سیستانی: ابتدا بر قیر و زَفت و در صورت نبود آنها بر لباسش یا هر چیز دیگری که در حال اختیار سجده بر آن صحیح نیست، سجده کند و تا سجده بر لباس ممکن است بر چیز دیگری سجده نکند.
مکارم: بر لباس یا بر فرش و در مرحله بعد بر فلزات و اشیای معدنی و اگر مطلقاً چیزی پیدا نمیکند بر پشت دست سجده کند.۱
وحید خراسانی: بناتر احتیاط بر لباسی از جنس کتان یا پنبه و در صورت نبود بر لباسی که از حریر و ابریشم نباشد و اگر نبود بناتر احتیاط واجب بر فیروزه و عقیق و امثال اینها و بر کاغذى که از پنبه ساختهاند سجده کند و اگر آنهم فراهم نشد، بر کاغذى که از ابریشم و حریر ساختهاند سجده کند و اگر آنهم نشد، بر هر چیز دیگرى که در حال اختیار سجده بر آن جایز نیست سجده نماید، ولى احتیاط مستحب آن است که تا سجده بر پشت دست ممکن است، بر غیر آن از چیزهایى که سجده بر آنها جایز نیست سجده نکند و اگر پشت دست هم میسّر نشد تا پنبه و کتان و قیر و زفت فراهم میشود، بر چیز دیگر سجده نکند.۲
منابع:
۱. توضیح المسائل مراجع، مسئله ۱۰۸۴.
۲. برگرفته از رساله آیتاللهالعظمی وحید خراسانی.