پرسش کاربر در گروه:
سلام.
کودک سیدی، پد رو مادرش از هم جدا شدند و برکنار پدربزرگ و مادربزرگ زندگی میکند و خرجی این کودک را هم پدربزرگ میدهد و وضع مالی خوبی ندارند و گفتهاند که چون سید است نباید صدقه و کمک شود، حال میخواستم راهنمایی کنید که چگونه به این کودک کمک کنیم؟
پاسخ:
سلامعلیکم.
در جواب شما باید چند نکته گفته شود:
۱. کمک کردن به سید هیچ اشکال شرعی ندارد.
۲؛ اما در مورد صدقه منظور از اینکه میگویند صدقه بر سید حرام است، صدقات واجب یعنی زکات مال و زکات فطره و رد مظالم است، ولی دادن صدقه مستحبی به سید هیچ اشکالی ندارد.
۳. حتی در صدقه واجب یعنی زکات هم اگر زکات دهنده سید باشد میتواند زکاتش را به سید بدهد.
۴. از طرفی ازنظر اکثریت مراجع عظام، وقتی سیدی از راه خمس و سایر حقوق مخارج سالش تأمین نشود و فقیر باشد، میتوان کمبود مخارج سال آن را از راه زکات واجب تأمین کرد.
نظر مراجع عظام نسبت به صدقه واجب گرفتن سیدی که باوجود خمس و سایر وجوهات نیازمند است، به شرح زیر است:
آیات عظام: امام خمینی، خامنهای، مکارم شیرازی، سیستانی، فاضل لنکرانی، نوری همدانی: اگر خمس و سایر وجوهات، کفایت مخارج سید را نکند و ناچار به گرفتن زکات باشد، می تو انداز غیر سید زکات بگیرد، ولی احتیاط واجب آن است که اگر ممکن باشد، فقط به مقداری که برای مخارج روزانهاش ناچار است بگیرد.
آیات عظام: زنجانی، گلپایگانی، تبریزی، صافی: اگر خمس و سایر وجوهات، کفایت مخارج سید را نکند و ناچار به گرفتن زکات باشد، می تو انداز غیر سید زکات بگیرد.
آیه الله بهجت: اگر خمس و سایر وجوهات، کفایت مخارج سید را نکند و ناچار به گرفتن زکات باشد، فقط به مقداری که برای مخارج سالانهاش ضروری است، بگیرد و اگر در بین سال بینیاز شد آن را برگرداند یابا اجازه زکات دهنده به مصرف مستحقین زکات برساند وخودش از خمس استفاده کند. [۱]
آیه الله وحید خراسانی: اگر خمس و سایر وجوهات، کفایت مخارج سید را نکند و ناچار به گرفتن زکات باشد، میتواند بهقدر مخارج روزانه بگیرد. [۲]
منابع:
۱. توضیح المسائل مراجع، مسئله ۱۹۵۵.
۲. توضیح المسائل وحید خراسانی، مسئله ۱۹۷۲.