پرسش کاربر در گروه:
آیا زن میتواند بدون اجازهی همسر بیرون از منزل برود؟
این سؤال جمعی از خانمها است، لطفاً نظر همه مراجع ذکر شود.
پاسخ:
ازنظر همه مراجع عظام بیرون رفتن از منزل، بدون اجازه شوهر جایز نیست؛ مگر اینکه براى واجب شرعى باشد و یا ضرورتى ایجاب کند.
اما نظر مراجع در مورد مصداقهای واجب شرعی و ضرورت متفاوت است که در ادامه ذکر میکنیم.
نظر مراجع عظام در مورد مصداقهای ضرورت و واجب شرعی:
امام خمینی: اگر برای کار واجبی یا برای حج از منزل خارج شود، اجازه لازم نیست. [۱]
آیات عظام: خامنهای، زنجانی، صافی گلپایگانی، وحید: خروج برای سفر حج یا کسب درآمد برای اداره زندگی درصورتیکه مرد نفقه ندهد، نیاز به اجازه شوهر ندارد. [۲]
آیه الله سیستانی: اگر شوهر نفقه ندهد، خارج شدن از منزل برای کسب نفقه نیاز به اذن شوهر ندارد، همچنین اگر زن پیش از ازدواج کارمند بوده یا بعدازآن و با اجازه شوهر کارمند شده، برای انجام کار اداری نیاز به اجازه شوهر ندارد.
آیه الله فاضل لنکرانی: در موارد زیر برای خارج شدن از منزل نیاز به اجازه شوهر نیست:
۱. خروج از منزل برای کسب معارف اعتقادی، به مقدار لازم و ضروری و همینطور برای فراگیری وظایف شرعی الزامی.
۲. برای معالجه بیماری که امکان درمان در منزل نیست.
۳. برای فرار از ضررهای جانی و مالی و عرضی.
۴. برای انجام واجبات عینی که موقوف بر خروج از منزل است؛ مانند سفر حج، شرکت در انتخابات و یا نجات نفس محترمه.
۵. اگر ماندن در منزل، همراه با سختی غیرقابلتحمل باشد.
۶. برای تأمین معاش، اگر شوهر قادر به تأمین آن نباشد یا قادر هست اما تأمین نمیکند.
۷. برای تظلّم و دادخواهی نیز خارج شدن بدون اذن جایز است.
اما در غیر این موارد جایز نیست زن بدون اذن شوهر از منزل خارج شود. [۳]
آیه الله گلپایگانی: در موارد زیر برای خارج شدن از منزل نیاز به اجازه شوهر نیست:
۱. برای انجام حج واجب.
۲. برای تأمین معاش اگر شوهر نفقه نمیدهد.
۳. اگر منزل مسکونی غصبی باشد اذن شوهر برای خروج لازم نیست و شوهر نمیتواند زن را الزام به توقف در خانه غصبی کند.
۴. اگر خوف جانی داشته باشد. [۴]
آیه الله مکارم شیرازی: در موارد زیر برای خارج شدن از منزل نیاز به اجازه شوهر نیست:
۱. برای صلهرحم بهاندازه لازم.
۲. برای فراگیری احکام دین.
۳. خروج برای تهیه معاش درصورتیکه شوهر او را تأمین نکند.
۴. برای انجام حج واجب. [۵]
آیه الله نوری همدانی: در موارد زیر خروج نیاز به اجازه ندارد:
۱. خروج برای تهیه معاش درصورتیکه شوهر او را تأمین نکند.
۲. اگر بهواسطه ترس از جان تکلیف شرعی او بیرون رفتن باشد. [۶]
منابع:
۱. استفتائات، ج ۳، ص ۱۴۸، س ۸۱۰، مناسک حج محشی، ص ۶۱، س ۸۷.
۲. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعه الزهراء قم؛ توضیح المسائل زنجانی، ج ۲، ص ۲۰۴، م ۲۴۲۱، ۲۴۲۵. مناسک حج، ۱۴۱۲ هـ ق، ص ۲۱، م ۹؛ توضیح المسائل صافی گلپایگانی، ص ۴۸۹، م ۲۴۲۵، استفتائات حج، ۱۴۲۲ هـ ق، ص ۲۵، س ۵۸؛ توضیح المسائل وحید، ص ۶۶۳، م ۲۴۸۰، مناسک حج، ۱۳۸۳، ص ۳۷، م ۵۶.
۳. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعه الزهراء قم.
۴. مجمع المسائل، ج ۲، ص ۱۹۰، س ۵۴۰ توضیح المسائل، ص ۴۱۱، م ۳۴۲۶؛ احکام آداب حج، ۱۴۱۳ هـ ق، ص ۴۴، م ۹۷.
۵. توضیح المسائل مراجع، ص ۴۰۹، م ۲۴۱۶، مناسک حج، ۱۴۱۳ هـ ق، ص ۲۰، م ۱۰.
۶. توضیح المسائل، ص ۴۷۹، م ۲۴۱۲، هزار و یک مسئله فقهی، ج ۱، ص ۱۹۰، س ۶۵۵، مناسک حج ۱۴۱۸ هـ ق، ص ۳۹، م ۵۶.)