اطاعت از شوهر نه اطاعت از زور گویی

زن و شوهر
«الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ» به این معنی نیست که زن اسیر مرد است و مرد می تواند به دلخواه خود عمل کند. بلکه قرآن هم به زنها می گوید شما به این مدیریت و سرپرستی احترام بگذارید و هم به مرد می گوید این وظیفه توست نه مزیّت توست.

پرسش: آیا اینکه شوهر در اسلام رئیس خانواده است و اطاعت زن از او واجب است، اطاعت در زورگویی شوهر را هم شامل می شود؟

پاسخ:

برخلاف آنچه که بعضاً گفته می شود، زن قانوناً و شرعاً مکلّف به اطاعت مطلق از شوهر خود نیست.
درست است که طبق آیه الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ(۱) سرپرستی و مدیریت خانواده بر دوش مردان قرار گرفته است و همین برداشت هم در ماده ۱۱۰۵ از قانون مدنی منعکس شده است. ولی با این حال این ریاست شوهر و اطاعت زوجه بطور مطلق نیست، بلکه «قیمومت مرد بر زن از نظر زوجیّت است.»(۲) «اطاعت خدا در مورد شوهر بمعنی عمل به تعهدات زناشویی است که زن طبق عقد ازدواج آنها را بر خود لازم ساخته است.»(۳) «چون مسئولیت تأمین هزینه خانواده با مرد است سرپرستی داخلی منزل هم با اوست.»
اما اینچنین نیست که از این سرپرستی بخواهد مزیّتی هم به دست آورد و بگوید من چون سرپرستم پس افضل هستم. بلکه این یک کار اجرایی است، یک وظیفه است نه فضیلت. نیز اینچنین نیست که قرآن به زن بگوید تو تحت فرمان مرد هستی بلکه به مرد می گوید تو سرپرستی زن را به عهده داری.»(۴)
«الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ» به این معنی نیست که زن اسیر مرد است و مرد قوّام، قیّوم و مدیر است و می تواند به دلخواه خود عمل کند. بلکه قرآن هم به زنها می گوید شما به این مدیریت و سرپرستی احترام بگذارید و هم به مرد می گوید تو موظّفی و این وظیفه توست نه مزیّت توست.(۵) وقتی هم پای وظیفه به میان می آید سخن از رفتار عادلانه نیز مطرح می شود، لذا مرد حق ندارد هر نوع تصمیم خود را هر چند ناعادلانه و به دور از انصاف باشد بر زن تحمیل کند و او را مجبور به اطاعت کند. از دیدگاه اسلام خانواده اصولاً مردسالار یا پدرسالار نیست بلکه عدالت محور و حق مدار هست و خانواده نمونه کوچکی از امت اسلامی است که احکام آن بر اساس شریعت بوده و اداره آن از طریق مشورت انجام می‌گیرد.
شاهد مطالب بالا آیه و عاشروهنَّ بالمعروف(۶) می باشد. «معروف یعنی به رسمیت شناخته شده، چیزی را که عقل به رسمیت می شناسد و پیش وحی و صاحب شریعت نیز به رسمیت شناخته شده است و چیزی را که عقل و دین آن را به رسمیّت نمی شناسد نکره و ناشناخته است و می شود منکر. فرمود: با صنف زن طوری رفتار کنید که عقل و شرع او را به رسمیت می شناسد، یعنی پیش عقل و وحی به رسمیت شناخته شده است. این قشر عظیم را منزوی نکنید و با آنها بد رفتاری نکنید.»(۷)
یا وقتی که قرآن می فرماید: وَ لا یُعْصِینَکَ فِی مَعْرُوفٍ(۸) ای پیامبر زنان در معروف با تو مخالفت نکنند. با اینکه پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ معصوم است و حرفی جز معروف نمی زند، تکلیف سایرین مشخص می شود.
«در روایتی که از امام صادق ـ علیه السّلام ـ وارد شده است ایشان می فرمایند:«در حدیث بیعت پیامبر با زنان، پیامبر به آنان فرمود: ….. و در معروف شوهران خود را نافرمانی نکنید، آیا اقرار می کنید؟ گفتند: آری.»(۹) و تاکیدات فراوانی که در مورد حسن معاشرت مرد با زن وارد شده است. قال الصادق ـ علیه السّلام ـ :«رَحِمَ الله عبداً احسن فیما بینه و بین زوجتهِ فان الله عزّوجلّ قد ملّکهُ ناصیتها و جعله القیّم علیها»(۱۰). «خدا رحمت کند بنده ای را که میان خود و زنش روابط حسنه برقرار کند، زیرا خداوند سرنوشت زن را به دست او سپرده و او را موظّف به سرپرستی وی ساخته است.»
قال رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ :«اکمل المؤمنین ایماناً اَحَسنهم خلقاً و خیارُکُم خیارُکم لنسائهم»(۱۱). «کاملترین مؤمنان از حیث ایمان خوش خلقترین آنهاست و شایسته ترین شما آنهایی هستند که با زنهایشان خوش رفتارند.»
با توجه به معنی معروف، حرف زور و ظلم هم جزء سخن غیر دینی محسوب می شود و این اشتباه است که گمان کنیم حرف غیر دینی صرفاً باز داشتن از واجبات یا امر به منکرات است، بلکه هر سخن زور و ظلم و نا حق هم سخن غیر دینی محسوب می شود.
پس با توجه به مطالب گفته شده ریاست مرد به خانواده مطلق نیست و او در اعمال این ریاست آزادی مطلق ندارد که بتواند هر کاری بخواهد انجام دهد یا هر کاری را بر زن خود تحمیل کند بلکه این اختیار او مشروط است. البته در مورد وظایفی که در اثر ازدواج بر زن واجب می شود. مثل: تمکین، اجازه زن برای بیرون رفتن از منزل و …. اطاعت زن از مرد بصورت مطلق واجب است. و این را نباید فراموش کرد که برای این که الگوها و موازین اسلامی به خصوص مسائل میان زن و مرد در خانواده نهادینه شود نیاز به فرهنگ سازی و توجه ویژه به نسل نو است چون این گونه مسائل دو سویه هستند یعنی برای تحقق آنها نیاز به همکاری زن و مرد دارند.

پاورقی:

۱. نسا:۳۴.
۲. المیزان، ج ۴، ص ۵۴۴.
۳. فضل الله، سید محمد حسین، دنیای زن، ص ۱۱۰.
۴. جوادی آملی، عبدالله، زن در آئینه جلال و جمال، ص ۳۶۶.
۵. همان، ص ۳۶۷.
۶. نساء:۱۹.
۷. زن در آئینه جلال و جمال، همان، ص ۳۷۰.
۸. ممتحنه:۱۲.
۹. حرّ عاملی، وسائل الشیعه، حدیث ۲۵۴۵۱.
۱۰. روضه المقتین، ج ۸، ص ۳۷۷.
۱۱. نهج الفصاحه، شماره ۱۴۷۷.

منبع:مرکز مطالعات و پاسخگوئی به شبهات حوزه علمیه قم

پیشنهاد ما


Card image cap
نرم افزار اندروید ریحانه‎های بهشتی

در این نرم افزار هر آنچه را درباره فرزند دار شدن می خواهید بدانید از قبل ازدواج، قبل وهنگام انعقاد نطفه، دوران بارداری و زایمان تا مرحله جوانی فرزند، تربیت دینی و علمی فرزند وجود دارد.

حجم 9 مگابایت

رایگان

Card image cap
نرم افزار اندورید یوسف کالو علی

در این نرم افزار چند سوره آخر قرآن مجید با صدای کودکانه حنانه خلفی آموزش داده می شود. قبل از اذان در شبکه پویا چند کلیپ آموزشی پخش می شود که در این نرم افزار به صورت صوتی بارگزاری شده.

حجم 6 مگابایت

قیمت خرید درون برنامه ای: 2000 تومان

Card image cap
ترتیل جزء ۳۰ با صدای محمد طه جنید

در این نرم افزار بیشتر سوره های جزء ۳۰ بارگزاری شده است. این نرم افزار در آموزش صحیح خوانی، تجوید، حفظ و تشویق کودکان به یادگیری قرآن می تواند تاثیر بسزایی داشته باشد.


حجم برنامه: 17 مگابایت

قیمت خرید درون برنامه ای: 3000 تومان

Card image cap
تحدیر کل قرآن کریم/ استاد معتز آقایی

در این نرم افزار فایل صوتی تندخوانی یا تحدیر کل قرآن کریم با صدای استاد احمد دباغ بارگزاری شده است. تحدیر، سرعت در قرائت با حفظ صحت آن با استفاده از ادراج و تخفیف در قرائت است.

حجم برنامه: 120 مگابایت

قیمت خرید درون برنامه ای: 3000 تومان

Card image cap
نرم افزار اندروید اطفال القرآن

در این برنامه فایل صوتی ترتیل کل جزء ۳۰ با صدای قاری خردسال شیعه، احمد الطائی به صورت آفلاین قرار داده شده است. یعنی بعد دانلود برنامه برای استفاده از آن دیگر نیازی به اینترنت ندارید.

حجم 78 مگابایت

قیمت خرید درون برنامه ای: 3000 تومان

Card image cap
نرم افزار اندروید حنانه خلفی

در این نرم افزار چند سوره آخر قرآن مجید با صدای کودکانه حنانه خلفی آموزش داده می شود. قبل از اذان در شبکه پویا چند کلیپ آموزشی پخش می شود که در این نرم افزار به صورت صوتی بارگزاری شده.


حجم 6 مگابایت

برنامه رایگان است

Card image cap
ترتیل جزء ۳۰ با صدای احمد سعود

در این نرم افزار بیشتر سوره های جزء ۳۰ بارگزاری شده است. این نرم افزار در آموزش صحیح خوانی، تجوید، حفظ و تشویق کودکان به یادگیری قرآن می تواند تاثیر بسزایی داشته باشد.


حجم برنامه: 17 مگابایت

قیمت خرید درون برنامه ای: 2000 تومان

Card image cap
تحدیر کل قرآن کریم/ استاد احمد دباغ

در این نرم افزار فایل صوتی تندخوانی یا تحدیر کل قرآن کریم با صدای استاد احمد دباغ بارگزاری شده است. تحدیر، سرعت در قرائت با حفظ صحت آن با استفاده از ادراج و تخفیف در قرائت است.

حجم برنامه: 120 مگابایت

قیمت خرید درون برنامه ای: 3000 تومان

Card image cap
گناه شناسی

این برنامه نسخه اندورید وبسایت گناه شناسی است.با دانلود و نصب این نرم افزار به راحتی می توانید مطالب این وبسایت را با تفکیک موضوعی در تلفن همراه خود دنبال کنید و به اشتراک بگذارید.


حجم برنامه: 10 مگابایت

برنامه رایگان است

یک نظر

  1. این حرفها باعث نمیشه مرد از حقش سواستفاده نکنه
    امیدوارم روزی بیاد که قوانینه کشورم عادله وضع بشه به حق علی
    چون مملکت پر از زنهای افسرده و منزوی و بدبخته که مردهای عوضی و آشغال فک میکنن زن خر و الاغ اوناس البته قانون گذار مملکت هم دقیقا زنهارو الاغ فرض کرده.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.