تمکین

«الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ» به این معنی نیست که زن اسیر مرد است و مرد می تواند به دلخواه خود عمل کند. بلکه قرآن هم به زنها می گوید شما به این مدیریت و سرپرستی احترام بگذارید و هم به مرد می گوید این وظیفه توست نه مزیّت توست. پرسش: آیا اینکه شوهر در اسلام رئیس خانواده است و اطاعت زن از او واجب است، اطاعت در زورگویی شوهر را هم شامل می شود؟ پاسخ: برخلاف آنچه که بعضاً گفته می شود، زن قانوناً و شرعاً مکلّف به اطاعت مطلق از شوهر خود نیست.درست است که طبق آیة الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ(1) سرپرستی و…

سـؤ ال : آیـا مـرد مـى تـوانـد هـمـسـر خـود را مجبور به فروش اموالش ‍ نماید، مثلا زن را وادار کند خانه یا ملکش را بفروشد؟ جـواب : حـق نـدارد، و شوهر اختیار همسرش را (در اینگونه موارد) ندارد و طرفین حقوق متقابله اى دارند که باید عمل کنند. امام : استفتائات ، ج 2، ص 78، سؤ ال 27. تبریزى - فاضل - مکارم : استفتاء منبع: کتاب احکام روابط زن و شوهر نام مؤ لف : سید مسعود معصومى

پرسش . ناشز و ناشزه به کسى چه گفته مى شود؟ در صورت تحقّق نشوز، وظیفه طرف مقابل در این زمینه چیست؟ «ناشز» و «ناشزه» به مرد یا زنى گفته مى شود که حقوق واجب و  وظایف شرعى را نسبت به همسرش رعایت نکند. هرگاه نشوز و نافرمانى، از سوى زن باشد، مرد مى تواند زمینه آن را  از بین ببرد. به این ترتیب که نخست او را نصیحت کند و اگر تأثیر نگذاشت،  مى تواند از همخوابى با او بپرهیزد؛ یعنى، در بستر خواب به او پشت کند  و یا نزد او نخوابد. اگر این روش نیز در او اثر نداشت، چنانچه امید دارد با تنبیه  او را از نافرمانى باز دارد. البته این کار به قصد…

پرسش . در جایى که روابط زناشویى (و افراط در آن) براى سلامتى زن  ضرر داشته باشد، آیا زن مى تواند تمکین نکند؟ همه مراجع: اگر براى سلامتى زن ضرر داشته باشد، مى تواند تمکین نکند. تبصره. هرگاه زن براى عدم تمکین و نزدیکى، عذر شرعى (مانند حیض، خطر سلامتى بدن و...) داشته باشد، مى تواند از نزدیکى ممانعت کند. . فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1658 ؛ توضیح المسائل مراجع، م 2412 ؛ وحید، توضیح المسائل، م  2476 ؛ نورى، توضیح المسائل، م 2408 ؛ دفتر: خامنه اى.  

پرسش . اگر مرد بخواهد با همسرش از پشت نزدیکى کند، آیا زن مى تواند تمکین نکند؟ همه مراجع: آرى، زن مى تواند به این نوع از استمتاع، تمکین نکند. . فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1670 ؛ سیستانى، توضیح المسائل، م 450 ؛ خامنه اى، استفتاء، س 425 ؛  وحید، منهاج الصالحین، ج 2، م 228 ؛ تبریزى، منهاج الصالحین، ج 1، م 228 ؛ نورى، امام، مکارم، تعلیقات على العروة، ج 2، الفصل الاول، م 1.

پرسش . آیا اطاعت از شوهر در انجام دادن کارهاى خانه (از قبیل آشپزى و  تمیز کردن خانه و...) واجب است؟ همه مراجع: خیر، از نظر شرعى انجام دادن کارهاى خانه، بر زن واجب نیست. تبصره. اگر شوهر در عقد ازدواج با همسرش شرط کند که کارهاى منزل بر عهده او باشد؛ زن باید به این شرط عمل و از شوهر اطاعت کند. . توضیح المسائل مراجع، م 2414 ؛ وحید، توضیح المسائل، م 2478 ؛ نورى، توضیح المسائل، م 2410 ؛  دفتر: بهجت.

پرسش 1 . اگر شوهرى از همسرش بخواهد که براى بیرون از منزل آرایش کند، آیا اطاعت او لازم است؟ همه مراجع: خیر، اطاعت او در اینجا لازم نیست.   پرسش 2 . اگر شوهر از زن خود بخواهد که برایش آرایش کند؛ آیا اطاعت او  در این زمینه هم واجب است؟ همه مراجع: اگر شوهر درخواست کند، اطاعت او در این زمینه واجب  است. . دفتر: همه مراجع. . امام، تحریرالوسیلة، ج 2، القول فى النشوز ؛ صافى، هدایه العباد، ج 2، القول فى النشوز ؛ سیستانى،  منهاج الصالحین، ج 2، م 350 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1669 ؛ دفتر: وحید، مکارم، بهجت، تبریزى و نورى.

پرسش. زن با چند مرتبه اطاعت نکردن در وظایف واجب خود، نسبت به  شوهر ناشزه مى شود؟ همه مراجع: اگر بدون عذر از وظایف واجب خود سرپیچى کند، در همان مرتبه اول نشوز محقق مى شود؛ ولى اگر توبه نموده و از شوهر اطاعت کند، نشوز  برداشته مى شود. . دفتر: همه مراجع.

پرسش . اگر مرد به هر علتى اجازه ادامه تحصیل و مانند آن را به زن ندهد،  آیا زن هم مى تواند نسبت به او تمکین نکند؟ همه مراجع: در فرض یاد شده، زن چنین حقى ندارد و باید تمکین کند. . فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1664 ؛ دفتر: همه مراجع.

پرسش . اگر مرد گناهى انجام دهد، آیا زن مى تواند به عنوان نهى از منکر نسبت به او تمکین نکند؟ همه مراجع: هر چند نهى از منکر با رعایت مراتب و شرایطش واجب است؛ ولى زن حق ندارد از راه عدم تمکین، نهى از منکر کند. . فاضل، جامع المسائل، ج 1، س1674پ ؛ دفتر: همه مراجع.